άρθρο στην εφημερίδα Νέος Τύπος – 6.5.2004
Του Kώστα Πώποτα (στέλεχος του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών κοινοτήτων, ήταν υποψήφιος στις εκλογές του 2004 με το ΠΑΣΟK)
Με την πέμπτη και μεγαλύτερη διεύρυνση στην ιστορία της η Ευρώπη έγινε από το περασμένο Σάββατο η τρίτη μεγαλύτερη στον κόσμο πληθυσμιακή ενότητα με 450 εκατομμύρια κατοίκους. Απαρτίζεται πλέον από 25 κράτη, δέκα περισσότερα από τις 30 Απριλίου και μιλά 20 γλώσσες, εννέα περισσότερες από την προηγούμενη δομή της. Η Ευρώπη ξεπερνά έτσι έμπρακτα την ψυχροπολεμική λογική μέσα στην οποία οι μεγαλύτεροι από μας μεγαλώσαμε. και βεβαίως η Ευρώπη δεν έχει την πρόθεση να σταματήσει εκεί. Το 2007 δύο ή τρεις νέοι εταίροι (Ρουμανία, Βουλγαρία και ίσως κροατία) θα προστεθούν πριν η πόρτα της διεύρυνσης ανοίξει για την Τουρκία και ίσως την Ρωσία. Δεν πρόκειται βέβαια για μια απλή γεωγραφική διεύρυνση. Βαθύτεροι οικονομικοί δεσμοί και υπό εκκόλαψη συνταγματικές δομές καθιστούν την Ευρώπη όαση σταθερότητας, δημοκρατίας και πολιτισμού, μοναδική στον κόσμο και, χωρίς ψευδή μετριοφροσύνη, πρότυπο ακόμη και για ισχυρότερα ή πολυπληθέστερα κράτη. Είναι βέβαιο ότι η αέναη αυτή μεταμόρφωση της Γηραιάς Ηπείρου, η ανανέωση της με την Ευρώπη της ανατολής – σάρκα από τη σάρκα της Ευρώπης, κομμάτι του Ευρωπαϊκού πολιτισμού και της κοινής ιστορίας – δημιουργεί και φόβους και ανησυχίες ακόμη και στους πλέον πεπεισμένους Ευρωπαϊστές. Είναι η μοίρα κάθε δημιουργικής δραστηριότητας να ξεπερνάει τα εμπόδια. Ο φόβος του αγνώστου, το ένστικτο διατήρησης των κεκτημένων, η επιφύλαξη απέναντι στην έμπρακτη απόδειξη της αλληλεγγύης μεταξύ λαών, η δέσμευση σε κοινή μοίρα, η υποχρέωση να λειτουργούμε με κοινές δομές μας καταλαμβάνουν όλους. Ακόμη και εμείς που ταχθήκαμε στην υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανησυχούμε για το μέλλον των θεσμών και των οργάνων της Ένωσης σε ένα τόσο σύνθετο περιβάλλον, για το πολιτικό και πολιτισμικό μέλλον των λαών της Ευρώπης. Αυτή την ανησυχία όμως την μεταφράζουμε σε δημιουργική προσπάθεια για την ευημερία των συμπολιτών μας ευρωπαίων. και η ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης έρχεται πάντα να επιβεβαιώσει ότι η ένεση δυναμικότητας που προσφέρει κάθε νεοεισερχόμενος σ’αυτή την ιδιόρρυθμη δικαιοταξία, προσθέτει στο μέλλον της Ευρώπης και την απομακρύνει ταυτόχρονα από τους πολέμους, την εθνοκάθαρση, την μιζέρια, τα ανελεύθερα πολιτικά πλαίσια που στιγμάτισαν το παρελθόν της. Και ότι κάθε εμπόδιο συνεισέφερε στην συγκρότηση αυτής της μοναδικής σύνθεσης που έμαθε πια να επιταχύνει ή να επιβραδύνει ανάλογα με τις ανάγκες των λαών και των πολιτών που την απαρτίζουν. Κι αν μεμψιμοιρούμε ενίοτε, είναι γιατί κατά βάθος αδημονούμε ο καθένας να δούμε στις μέρες μας το μέγιστο δυνατό από την νέα αυτή «Γή της επαγγελίας». Έτσι πέρα από το μέτρο των αριθμών, των ευρώ και της καθημερινότητας το μέτρο της Ευρώπης είναι πια γνωστό: η πολυπολιτισμικότητα, η πολυγλωσσία, η εθνική ιδιαιτερότητα και ο πλουραλισμός, η παραγωγή φιλοσοφίας και πολιτικής, η ασφάλεια, η κοινωνική μέριμνα, η ελευθερία (δράσης, σκέψης και λόγου), η ανάπτυξη και η σωστή ανακατανομή των πόρων, η προστασία του περιβάλλοντος, η ισότητα και η καταπολέμηση της ξενοφοβίας. Με δυο λέξεις, τα πάντα, για μας και τα παιδιά μας σε ένα περιβάλλον ισονομίας. Γι’αυτό το μέλλον, μ’αυτό το μέτρο, μπορούμε να ανοιγόμαστε στις προκλήσεις του μέλλοντος, να είμαστε δεκτικοί στην αλλαγή, να πειραματιζόμαστε με την καινοτομία. Η Ευρώπη των 25 είναι εδώ, είναι ή νέα μας καθημερινότητα και θα μας ανταμείψει.