Του Κώστα Πώποτα*
But ’tis a common proof that lowliness is young ambition’s ladder, whereto the climber upward turns his face. But when he once attains the upmost round, he then unto the ladder turns his back, looks in the clouds, scorning the base degrees by which he did ascend. (Αλλά είναι παγκοίνως γνωστό ότι η ταπεινοφροσύνη είναι η σκάλα ανέλιξης της νεαρής φιλοδοξίας, προς την οποία ο ανερχόμενος κρατά στραμμένο το πρόσωπο του κατευθυνόμενος προς τα πάνω. Μόλις όμως φτάσει στο πάνω πλάτωμα, γυρνά την πλάτη του στη σκάλα και κοιτά τα σύννεφα καταφρονώντας τα χαμηλά σκαλιά από τα οποία ανέβηκε. Σαίξπηρ, Ιούλιος Καίσαρας, Πράξη δεύτερη, σκηνή πρώτη, στίχος 20) https://www.sparknotes.com/nofear/shakespeare/juliuscaesar/page_50/
Αυτό το αγαπημένο σαιξπηρικό χωρίο είναι μια εξαίρετη πραγματεία της εξέλιξης από την ταπεινοφροσύνη στην έπαρση, τουλάχιστο όπως ο Βρούτος εξηγεί τους λόγους που δικαιολογούν την μελλούμενη «πατροκτονία» του Καίσαρα. Λίγο αργότερα ο Βρούτος ρωτά τον Λούσιο: Αύριο δεν είναι αι Μάρτιαι Ειδοί;
Το τι ακολούθησε περιγράφει συνοπτικά ο Καβάφης που – εξίσου κριτικά για την έπαρση – αναπαριστά (http://cavafis.compupress.gr/kavgr101.htm ) στο φερώνυμο ποίημα το πως ο Καίσαρ, αψηφώντας οιωνούς και αμελώντας γραπτές προειδοποιήσεις, (πρόσεξε σα βγεις στον δρόμον έξω, εξουσιαστής περίβλεπτος με συνοδεία) κατευθύνθηκε στο θάνατό του, κατά τας Ειδούς του Μαρτίου.
Αι Ειδοί του Μαρτίου λοιπόν, από το λατινικό idus, μέσο του μηνός, σήμαιναν συστηματικά την προθεσμία αποπληρωμής χρεών, και από την δολοφονία του Καίσαρος και μετά μέρα σημαντικών αλλαγών.
Αι φετιναί Ειδοί λοιπόν μάλλον θα κρίνουν το μέλλον των εκλογών και τις πολιτικές εξελίξεις ως και του χρόνου. Καθότι η Βουλή των Ελλήνων την επόμενη Πέμπτη 14 Μαρτίου, από τις 10.00 και μετά θα συζητά ενόψει δεύτερης ψηφοφορίας τις προτάσεις αναθεωρητέων διατάξεων του Συντάγματος τις οποίες δηλ. θα κληθεί να αναθεωρήσει η επόμενη Βουλή. (https://www.hellenicparliament.gr/Nomothetiko-Ergo/dailyplan?lpr_id=b9d7a9d7-6e71-4405-adad-aa0a00c84610 ).
Παραμένει ασαφές αν το ζήτημα της αποσύνδεσης της αδυναμίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από την διάλυση της Βουλής και την πρόκληση προώρων εκλογών έχει λυθεί. Διότι ναι μεν οι παράγραφοι 4 και 5 του άρθρου 32 του Συντάγματος – που εισήχθησαν σε συζήτηση με πρόθεση να μην προκαλείται διάλυση της Βουλής από την αδυναμία εκλογής νέου Προέδρου της Δημοκρατίας – συγκέντρωσαν αντίστοιχα 221 και 220 ψήφους από την πρώτη ήδη ψηφοφορία και άρα θεωρούνται αναθεωρητέες διατάξεις για την επόμενη Βουλή, δεν συνέβη όμως το ίδιο με την πρώτη παράγραφο του άρθρου 30 το οποίο προβλέπει την εκλογή του Προέδρου αποκλειστικά από την Βουλή, καθώς η πρόταση, όπως και οι αντίστοιχες για συνδεόμενες συνταγματικές διατάξεις, δεν έλαβε ούτε καν απλή πλειοψηφία και επομένως δεν θα εισαχθεί για δεύτερη συζήτηση. Έχουμε δηλαδή το παράδοξο της παραδοχής ότι η αδυναμία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας δεν θα πρέπει να επιφέρει διάλυση της βουλής αλλά ταυτόχρονα ότι σε περίπτωση αδυναμίας εκλογής του από τη Βουλή δεν είναι δυνατό να γίνει καταφυγή σε άμεση εκλογή από τον Λαό.
Οι δυσκολίες βεβαίως θα αναφανούν όταν οψέποτε προκύψει νέα – αναθεωρητική – Βουλή η οποία θα κληθεί στην πρώτη ήδη σύνοδό της να ενσκήψει άμεσα στην ερμηνεία του άρθρου 110 του συντάγματος. Και να συνταχθεί είτε με την άποψη του ΣΥΡΙΖΑ ότι η υπερψήφιση αναθεωρητέων διατάξεων την δεσμεύει ΚΑΙ ως προς την κατεύθυνση, ή, όπως υποστηρίζει έγκριτα ο Ε. Βενιζέλος, με την άποψη του οποίου συντάσσεται και η ταπεινότης μου, ότι βάσει της παρ. 2 του άρθρου 110 απλώς και μόνο με την υπερψήφιση «… καθορίζονται ειδικά οι διατάξεις που πρέπει να αναθεωρηθούν».
Αν τώρα βάλετε πάνω στο πολιτικό καλεντάρι (εκ του λατινικου Kalends- πρωτομηνιά) τα στάδια που ακολουθούν ως την επόμενη εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας, του οποίου η θητεία λήγει στις Ειδούς του Μαρτίου 2020, άρα η διαδικασία νέας εκλογής θα αρχίσει το αργότερο στις 12 Φεβρουαρίου 2010, ο χρόνος δεν είναι μακρύς για την συνταγματική αναθεώρηση.
Και ο πρωθυπουργός θα πρέπει να επιλέξει μεταξύ δύο υποθέσεων εργασίας: α) εκλογές στο τέλος Μαΐου με μια Βουλή που εκ του συστάδην θα κλείσει την συνταγματική αναθεώρηση, όχι απαραίτητα στην κατεύθυνση που ο ΣΥΡΙΖΑ επιθυμεί, ιδίως για την αναλογικότητα του εκλογικού συστήματος, β) εξάντληση της κυβερνητικής θητείας με την ελπίδα ανάκαμψης ώστε στο τετράμηνο που απομένει ως την εκλογή προέδρου να γίνει σχηματισμός κυβέρνησης φιλικής στο ΣΥΡΙΖΑ, αναθεώρηση Συντάγματος, ψήφιση προϋπολογισμού. Χωρίς τίποτε να αποκλείει νέα κυβερνητική κρίση στας καλένδας του Μαρτίου 2020. Κάλπες πολλές μπροστά μας.
*Ο Κώστας Πώποτας, είναι στέλεχος του Δικαστηρίου της ΕΕ. Οι τοποθετήσεις του είναι προσωπικές και δεν αποτελούν θέσεις του οργάνου στο οποίο υπηρετεί.