Κατά την προσφιλή μου συνήθεια διακόπτω πλέον για λίγο την σιωπή μου μόνο όταν υπάρχει αποχρών λόγος. Στα τελευταία γραπτά που δημοσίευσα [1] dixit Κ42 στην αρχή του 2010) διότι οι Αγορές αποφάσισαν ότι πρέπει να κάνουν το τελικό ρεσάλτο για να αλώσουν τους δημοκρατικούς θεσμούς τώρα που οι ηγέτες λείπουν σε διακοπές. είχα εκφράσει τις ανησυχίες μου για το παιχνίδι που στηνόταν γύρω από την οικονομία της Ιταλίας – μαζί με τις προτάσεις μου για την αντιμετώπιση της κρίσης. Η επαλήθευση των φόβων αυτών επιβεβαιώνει την αίσθηση ότι η στιγμή της κρίσης έφτασε καθώς γίνεται αισθητό ότι «όλοι μαζί θα πέσουμε».
Είναι ίσως λίγο παλιά η ιστορία με την οποία θα αρχίσω αλλά είναι χρήσιμη για την πολιτική επιμόρφωση όλων όσων τότε δεν υπήρχαν ή μπουσουλούσαν και οι οποίοι τώρα αναλαμβάνουν τις τύχες του έθνους (των social climbers κάθε χώρου ιδίως των νεόκοπων δημοσιογράφων οι οποίοι ανακαλύπτουν την έννοια της κρίσης αναμασώντας κοινοτυπίες στα πρωινάδικα και των νεαρών πολιτικών που αναλαμβάνουν οφφίκια επειδή ακριβώς διαθέτουν ύφος κοινωνικού αναρριχητή).
Το καλοκαίρι του 1974 η Ελλάδα βίωσε την μεγαλύτερη μεταπολεμική της κρίση (σε τοπικό επίπεδο μεγαλύτερη και από την τωρινή λαίλαπα!!!) που οδήγησε στην μεταπολίτευση. Χώρα ακυβέρνητη παρά την κυβέρνηση εθνικής ενότητας, στα πρόθυρα πολέμου με την Τουρκία και με όλες τις αβεβαιότητες για το μέλλον, με τον πληθωρισμό να τρέχει με διψήφια νούμερα, τα επιτόκια δανεισμού – παρότι τα δάνεια σπάνιζαν – να βρίσκονται γύρω στο 25% και να οδηγούν σωρηδόν στην εξαφάνιση επιχειρήσεων, με τεράστιες κοινωνικές ανισότητες και τους Έλληνες να ζουν με στερήσεις, χωρίς εξαλλότητες – εθεωρείτο απολύτως αξιοπρεπές να κυκλοφορείς με ποδήλατο και να κατεβάζεις την οικογένεια στην παραλία για μαλλί της γριάς και λεμονάδα (ΕΨΑ σίγουρα, Ταμ-Ταμ έπινες στους θερινούς κινηματογράφους τους οποίους δεν αναφέρω διότι λίγοι επιζώντες τους θυμούνται πια).
Τον Σεπτέμβριο λοιπόν του 1974, ενάμιση μόλις μήνα μετά την μεταπολίτευση της 24ης Ιουλίου οι Έλληνες άφησαν κατά μέρος την κρίση και ξέδωσαν παρακολουθώντας μαζικά το Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης. Το πρώτο βραβείο περιήλθε στον δικό μας Τώνη Βαβάτσικο ο οποίος τραγούδησε: «Αν μπορείς την απάντηση δώσε πού βρέθηκες και πού πας, ποιος να ξέρει στο βλέμμα Του πίσω τι κρύβει ο Θεός για μας» – οι νεόκοποι δημοσιογράφοι της εποχής διείδαν αναφορές στο πρόσωπο του Καραμανλή και απέδωσαν εκεί την επιτυχία (η θεωρία συνομωσίας δεν λείπει έκτοτε από καμιά σοβαρή δημοσιογραφική ανάλυση). Λίγο αργότερα, τον Νοέμβριο, έγιναν οι πρώτες μεταπολιτευτικές εκλογές.
Το τι μας επιφύλαξε ο Θεός ή η έλλειψη ορθής κρίσης το βιώνουμε πλέον και όσοι πέρασαν καλά την κατοπινή περίοδο θα διηγούνται στα εγγόνια τους ότι τα παλιά χρόνια ο Έλληνας αγόραζε βίντεο (τι είναι τούτο;) και βιντεοκάμερα όποτε ήθελε και ας ήταν άχρηστα. Αλλά θα επιστρέψω για λίγο στους προφητικούς στίχους του Βαβάτσικου. Γιατί τότε δεν θυσιάστηκε στην κρίση το Φεστιβάλ Τραγουδιού – όπως τώρα θυσιάστηκαν οι Μεσογειακοί; Διότι ήταν το μόνο συνεκτικό γεγονός μεγάλης εμβέλειας που χρησίμευσε ως αποπροσανατολισμός από τα μεγάλα προβλήματα. Όμως σήμερα δεν αρκεί πια ένα μικρό σχετικά γεγονός εθνικής εμβέλειας για να μεταστρέψει την προσοχή του Έλληνα. Η κρίση είναι παγκόσμια οι λύσεις απαιτούν παγκόσμια συναίνεση η οποία δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί διότι «οι Αγορές» δεν το επιθυμούν. Όμως το υπονοούμενο που διατύπωνα το 2010 ως «αθέατη χειρ του κερδοσκόπου» δεν πιάνεται εύκολα. Διάβασα με πολύ ενδιαφέρον το βιβλίο του Γιάννη Βαρουφάκη: «Κρίσης Λεξιλόγιο» (και οφείλω καταρχή να αναιρέσω όσα κακά του έχω καταλογίσει ως συνέπεια των τηλεοπτικών του εμφανίσεων). Πλην φευ ούτε εκεί βρήκα το λήμμα «Αγορές». Εγώ από την άλλη φλέγομαι από την επιθυμία να γνωριστώ μαζί τους – διότι ο πρωθυπουργός επείγεται να βγάλει τη χώρα να τις συναντήσει το 2012. Είμαι φαίνεται μόνος; Οι ορδές των οικονομολόγων που δεν είδαν την κρίση να έρχεται αλλά τους βλέπουμε στις τηλεοράσεις να προτείνουν κάθε μέρα και διαφορετική λύση, τις γνωρίζουν αυτές τις Αγορές; Ποιος θα δώσει λοιπόν το ονοματεπώνυμό τους; Από πού οι κυρίες αυτές αντλούν την νομιμοποίησή τους να καταδικάζουν κράτη που έχουν και όνομα και επώνυμους (αν και ενίοτε ανάξιους) ηγέτες; Και γιατί κανείς δεν αναλαμβάνει την πρωτοβουλία στα πλαίσια της διαφάνειας να δηλώνει τι κρύβεται πίσω από τον γενικευμένο τίτλο «Αγορές» που κανείς δεν επεξηγεί; Σε μια δημοκρατία ανώνυμοι μπορεί να είναι μόνο αυτοί που κάνουν δωρεές στο Ορφανοτροφείο. Και ακόμη και αν δεν γνωριστούμε προσωπικά με τις Αγορές είμαι πεπεισμένος ότι τα Κράτη και οι διεθνείς οργανισμοί πρέπει να αντεπιτεθούν, να ρυθμίσουν τη λειτουργία των Αγορών και να εκτοπίσουν ως παράνομες τις πρακτικές που ενσπείρουν των πανικό και που επιτρέπουν στον καθένα να ενδύεται τον μανδύα των Αγορών για να λειτουργεί με αμοραλισμό. (Ο Κέυνς δεν πέθανε και ας είχε αποφανθεί περί του αντιθέτου ο Χατζηγάκης – Ο Τώνης Βαβάτσικος άφησε άδοξα τον άδικο αυτό κόσμο στις αρχές της κρίσης – στα μέρη μας – και δεν μπορεί να μας απαντήσει)
* Οι απόψεις του γράφοντος είναι αυστηρά προσωπικές και δεν αποτελούν θέσεις του οργάνου στο οποίο υπηρετεί. Οι διαθέτοντες απαντήσεις στα ερωτήματα περί Αγορών παρακαλούνται να επικοινωνήσουν μαζί του στο email: cpop@txt.gr
[1] Η Αθέατη χειρ του κερδοσκόπου, Ταχυδρόμος της 4ης Μαΐου 2010, http://www.taxydromos.gr/localnews/tabid/58/articleType/ArticleView/articleId/36572/–.aspx
Διαβάστε περισσότερα στο: https://www.taxydromos.gr/article.php?id=34515&cat=2